Makale musa
"Alamnyada son durum ve Almanyadaki Türklerin durumu"
1. Bölüm
Yeryüzünde ilk sanayilesme 1700 lü yillarda Ingilterede baslamisdir. Ingiltereyi 1800 lü yillarda fransa izlemisdir. Örnegin ilki buharli lokomotif ingilterede icat edilmisdir.
1850 li yillara gelinceye kadar Aklmanya hala bir köylü ve tarim ülkesiydi. Almanyada ilk sanayilesme 1850 li yillarda basladi. Ama 50 yil gibi bir sürede diger ülkelerle arasindaki acigi kapatmayi basardi. Ve 1900 lü yillara geldiginde Almanya bir sanayi ülkesi olmusdu.
1883 yilinda Gottlieb DAIMLER tarafindan ilk benzin motoru Almanyada icat edildi. Ama seri otomobil üretimine ilk kez Amerikada Henri FORD tarafindan baslandi ve ABD 1950 lere kadar dünyadaki araba endüstrisini elinde bulundurdu.
Cumhuriyetin yeni ilan edildigi 1920 li yillarda Türkiyenin nüfusu 10-12 milyon civarindaydi. Ve türkiye bir köylü ve tarim ülkesiydi. Tarimi da modern tarim degildi. Öküzle, sabanla, atla, atarabasiyla calisiliyordu.
Osmanli imparatorlugunun gerilemesine ve yiklimasina en önemli nedenlerden biri de Avrupadaki sanayilesmeye ayak uyduramayisidir.
1960 lara gelindiginde Türkiyenin nüfusu 30- 40 milyonlara (tahmini) dayanmisdi. Ama Türkiye hala bir köylü ve tarim ülkesiydi. Henüz sanayilesme yokdu.
Eski usül tarim metoduyla bu kadar nüfusa is bulmak imkansizdi. Ve tam bu sirada ikinci dünya savasi yeni bitmisdi. 1944. Almanya savasi kaybetmis, sehirlerinin %80 i bombalanmisti. Savasda milyonlarca insanini kaybetmisdi.
Yani Türkiyede halk issizken Almanyada büyük bir isci acigi vardi.
Almanya ilk misafir iscilerini Italya, Ispanya gibi ülkelerden getirdi. Ama gelenlerin cogu kisa sürede geri ülkelerine döndü. Ve Almanya 1960 larda Türkiyeden misafir isci getirmeye basladi.
Yani bizim gurbetci yada almanci dedigimiz insanlari. Onlar icin yeni bir tarihi sayfa aciliyordu.
(1. bölümün sonu)
ALMANYADA SON DURUM VE ALMANYADAKI TÜRKLER
2. Bölüm
Almanyaya ilk Türk iscileri 1960 larda gelmeye basladi. Ilk gelen bu insanlarin amaci birkac yil calisip, biraz para kazanip, köyünde tarla almak, traktör almak ve biraz da sermaya yapip tekrar köyüne dönmekdi.
Ilk kusak dedigimiz bu insanlar bu niyetlerini 1980-85 senesine kadar korudular. Öyle ki bu insanlar 16 yasini doldurmamis erkek cocuklarini da buraya getirdiler, ama bu cocuklari okula yada meslek ögrenimine vermediler. Kazara meslek egtimine baslayan cocuk olmussa onu da meslek egtiminden cikarip ise verdiler. Öyle ya meslek ögrenmeye ne gerek vardi. Her tarafda is verdi. Ve cok para kazaniliyordu. Okul zaman kaybiydi.
Almanya o yillarda altin cagini yasiyordu. o yillari Almanlar "ekonomi harikasi" diye adlandirirlar. Savasda yerle bir olmus olan ülkeyi Almanlar adeta karinca gibi seferber olarak yeniden kuruyorlardi. Her yerde is vardi . Isden cikan öte sokakdaki fabrikada ertesi gün yeniden ise baslayabiliyordu.
O yillarda Almanyaya gelen Türkler hep köklü firmalarda calisiyorlardi. Madende, demircelikde, otomobil endüstrisinde vs. Bu islerde cok iyi para kazaniyorlardi. Öyle ki maaslari bir memurun maasinda daha iyi, nerdeyse bir mühendis kadar para kazaniyorlardi.
Almanyadünya otomobil endüstrisini amerikanin elinden almis ve iscilerini de gayet memmun ediyordu.
Savasi kaybettikten sonra Almanya savas mahkemelerinde sanik sandalyesine oturtulmusdu. Nazi subaylari agir cezalarla cezalandirilmis, 6 milyon yahudiyi katlettileri icin yahudilere tazminat ödemeye mecbut edilmis ( bu tazminati hala ödüyorlar) ve ayrica o mahkemelerde Almanlarin ütettigi ve ihrac etmek istedigi mallarin üzerine "made in Germany" yazilmasi mecburiyeti getirilmisdi. Bundan amac Alman mallarini kimse almasin idi. Cünkü almanya savas suclusuydu ve cezalandirilmaliydi. Ama almanlar bu dezavantaji avantaja cevirdiler. Öyle kaliteli mallar ürettiler ki, üzerinde "made in Germany" yazan mallar dünyada aranan mallar oldu.
Iste bu dönemde Almanyada iscilige ragbet bir hayli artti. Öyle ki, dilimize "isin almanyadan iyi" "almanyaya gitti kurtuldu" "almanyada isci oldu !!!" gibi terimler girdi.
Almanyada vasifsiz isci olarak cok para kazanildigini gören diger insanlar da Almanyaya akin etmeye basladi. Yeterince isci geldigini düsünen Almanya 1973 de isci alimini durdurdu. O zamanlar turist, yada kacak gelen insanlara bile is vardi. Issizlik diye birseyi kimse tanimiyordu almanyada. Ve bu iscilerin giderleri de az oldugundan paralarini biriktirebiliyorlardi. Ya fabrikalarin yatakhanelerinde kaliyorlardi, yada 3-5 arkadas kücük bir ev kiralayip ucuz kiraya oturuyorlardi.
O dönemde sosyal giderler de azdi. Örnegi o dönemlerde maasdan kesilen issizlik sigortasi, emeklilik sigortasi, hastalik sigortasi gibi kesintiler % 16 iken bugün % 40 lara yaklasmistir. Tabiki issiz yok, emekli az olunca onlara ayrilan bütce de az olur.
Bu refah durumu Almanyada 1990 li yillara kadar devam etti.
Peki 1990 dan sonra oldu, Almanyada durum neden degisdi? Türkler neden istenmeyen gurup hasline dönüsdü? Bu sorunun cevabini da 3. bölümde yazacagim.
Simdilik hoscakalin, dostcakalin.
ALMANYADA SON DURUM VE ALMANYADAKI TÜRKLER
3.Bölüm
Daha önce de yazdigim gibi 1990 lara kadar Almanyada herkese is vardi. Peki 90 lardan sonra ne oldu da Almanyada issizlik basladi?
Birincisi Almanya 2. dünya savasi sirasinda ugradigi yikimi düzeltmeyi basarmis, yaralarini sarmisdi. 30-40 yil gibi kisa bir sürede ülkelerini yeniden kurmuslar ve dünyanin süper gücü olmayi basarmislardi. Yani hedefledikleri yere varmislardi.
Ikincisi 3 Ekim 1990 da iki Almanya birlesti. Bu birlesmede fakir olan dogu alman halki bati almanyaya akin etti. Ve böylece batida isci sayisi artti.
Ücüncüsü Gorbacov döneminde demieperde ülkelerinin cözülmesiyle birlikde bu ülkelerden Almanyaya akin oldu. Böylece Almanyada isci sayisi bir kat daha artti.
Dördüncüsü Almanya hükümeti Helmut Kohl döneminde birinci dünya savasinda Rusyada kalan ve oraya yerlesen soydaslarini Almanyaya getirdi. Onlara meslek ögretti ve is verdi. Onlari entegre etti.
Besincisi Sosyalist blokun cözülmesiyle birlikde Almanyadaki isverenler fabrikalarini isci ücretlerinin daha ucuz ve vergilerin daha az oldugu bu ülkelere tasimaya basladilar. Bu tasinma günpmüzde de devam etmekdedir. Özellikle de Cin ve Hindistana.
Altincisi Almanya madenlerini kapatti ve Örnegin kömürü Afrikadan ithal etmeye basladi. Hem daha ucuza malediyor hem de kendi rezervlerini tüketmiyorlar. Tabi ki buradaki isciyi düsüne kim?
Iste bütün bu etkenler Almanyadaki iscileri olumsuz etkiledi. Isverenler isci cikarmaya basladilar. Tabi ki önce yabancilar, özellikle de Türkler issiz kaldi. Böylece buradaki Türklerin bir kader arkadasi olusdu : "issizlik"
Bu issizlik akimi buradaki türkleri yeni arayislara zorladi. Issiz kalan bircok insanimiz "serbes meslek" yapmaya basladi. Esnafliga basladilar. Kimi dönerci dükkani acti, kimi bakkal, manav, berber, lokanta, tele cafe, araba alim satimi vs. vs.
Bunlardan basarili olup iyi para kazananlar da oldu. Ama cogunlugu elindekibirikimini de kaybetti ve sosyal yardimla yasamaya basladi.
Iste bu issizlik ortaminda meslek egtiminin ve okulun önemi aciga cikti. Ama cogu bunun icin gec kalmisdi. Geri dönecegim diye gelen isciler almanca bile ögrenmemislerdi. Genclerin önünde onlara örnek olacak ebeveynleri olmadigi icin onlar da kendilerini iyi yetisdiremediler. Disco, alkol, kiz arkadas vs. Okula önem veren Türk genclerin sayisi oran olarak epeyce az Almanyada. Tabi neden okula gitsinler ki; Sosyalamt (sosyal yardim dairesi) gibi bir güvenceleri var!!! Okumasalar da kiralari ödenecek ve yasayacaklari kadar para da verilecek...
Türkiyede issiz insanlarin bulusma yeri olan kahvehaneler Almanyada da cogaldi.
Alman devleti ve Alman halki 1960 larda bandolarla karsiladiklari Türklerde artik kurtulmanin yollarini aramaya basladilar. Devlet bir dönem geri dönenleri yüklü bir para ödemeyi denedi. Ama Türkler buna pek rabet etmedi. Alman nazileri de bos durmadi. Türkleri diri diri evlerinde yak
Alman nazileri de (irkcilar) bos durmadi. Türkleri diri diri evlerinde yakmaya basladilar. "pis türkler defolun" gibi deyimler kullanilmaya baslandi.
Buraya gelen insanlara almanlar " misafir isci" diyorlardi. Yani bir dönem calisacaklar ve onlara ihtiyac kalmadiginda geri göndereceklerdi. Ama Türkler ailelerini de buraya getirmisle, kimi buradan ev bile almisdi.
Bir alman bakan söyle demistir: "biz isci istedik, onlar insan göndermisler"
Almanya demokratik ve sosyal bir devlet oldugundan bu insanlari istekleri disinda göndermek de imkansizdi.
Peki buradaki Türkler su anda issiz olmalarina ve Almanlar tarafindan istenmemelerine ragmen neden ülkelerine geri dönmüyorlar???
Bu sorunun cevabini da dördüncü bölümde yazacagim.
Simdilik hoscakalin, dostca kalin...
Musa
ALMANYADA SON DURUM VE ALMANYADAKI TÜRKLER
4. Bölüm
Ücüncü bölümde 1990 lardan sonra Almanyada issizligin basladigini ve su anda Almanyadaki yabancilarin özellikle de Türklerin cogunun issiz olduklarini yazmis ve issiz olmalarina ragmen bu insanlar ülkelerine neden dönmüyorlar diye sormustum.
Türkiye artik 1950 lerin 1960 larin Türkiyesi degil. 1970 lerden sonra Türkiyede bir sanayilesme hareketi basladi. Bugün Türkiyede nüfusun cogu tarimdan degil sanayiden gecimini saglamaktadir. Yani Türkiye artik bir tarim ülkesi degil bir sanayi ülkesidir. Her ne kadar agir sanayisini tam olarak kuramamis olsada Türkiye artik bir sanayi ülkesidir.
Peki Türkiye bir sanayi ülkesi ise ve Almanyada Türklerin cogu issiz ise neden ülkelerine geri dönmüyorlar bu insanlar?????
Bu sorunun cevabi Türkiyeni "sosyal bir devlet" olmayisinda yatiyor. Baska sebepler de olsa da asil sebep budur. Avrupanin bircok ülkesi gibi Almanya da sosyal bir devlettir. Bu yasalarla garanti altina alinmisdir. Burada devlet her vatandasinin gecimini temin etmeye mecburdur. Issiz bir insanin kirasi ödenir ve ona devlet yasayabilecegi kadar bir aylik para öder. Bu hak yasalarca her vatandasa verilmisdir. Devlet yükümlülügünü yerine getirmedigi zaman vatandas devleti mahkemeye verebilir ve hakkini alir.
Türkiye yasalarinda da devletin sosyal devlet oldugu yazmakdadir. Ama bu sadece laftadir. Sosyal bir devletin yerine getirmesi gereken yükümlülükleri Türkiye henüz yerine getirmekden cok uzakdadir. Son zamanlarda bu konularda birtakim düzenlemeler yapilsa da Türkiye daha bir sosyal devlet degildir.
Eger ileride Türkiye gercekden bir sosyal devlet olabilirse Almanyadaki vatandaslarimizin cogu kisa sürede ülkelerine dönerler. Ispanyollar, italyanlar, portekizler ve yunanlilarin cogu döndü. Bizler neden dönmeyelim. Yeter ki ülklemiz Atatürkün de dedigi gibi "muasir medeniyetler" seviyesine gelsin.
Dostcakalin
Musa Ertem